02 WSTĘP
02 Natalia Krynicka, Humor żydowski
03 Gołda Tencer, O Mojsze Kulbaku
03 Mojsze Kulbak, Los
06 TEMAT NUMERU
06 Dan Miron, Ciemna strona śmiechu Szolem-Alejchema
16 Ruth von Bernuth, Mędrcy chełmscy: Popularna tradycja ludowa wschodnioeuropejskich Żydów i jej źródła
25 Simon Neuberg, Humor języka
28 Autentyczny humor żydowski, rozmowa z Jicchokiem Niborskim
35 Agnieszka Żółkiewska, „Dowcipkująca głupota”, czyli czym jest szmonces
42 LITERATURA
42 Der Tunkeler, Nudziarze
45 Mojsze Nadir, Człowiek człowiekowi (fragmenty)
52 JĘZYK
52 Dow Sadan, Wokół Chełma i chełmiady
60 KULTURA-DYSKUSJE
60 Maca na przystawkę, charojses na deser, rozmowa z profesor Barbarą Kirshenblatt-Gimblett
64 Borys Karloff, Trzeba tańczyć, trzeba śpiewać
65 Marek Tuszewicki, Polak na bezdrożach (żydowskiego) folkloru
69 KOMIKS
69 Denis Wojda, Dryblas z dzieckiem
78 HISTORIA
78 Itzik Nakhmen Gottesman, Żydowscy folkloryści w Polsce
88 ARCHIWUM
88 Agnieszka Żółkiewska, Kpiny z Hamana. żydowska sztuka samoobrony
89 Josef Tunkel, Kon (antysemicki referat)
90 RECENZJE
90 Paweł Jasnowski, Tkany szal
91 Joanna Ostrowska, Król falafela nie żyje. Królowa falafela chce umrzeć! (Krasnoludki nie przyjdą Sary Shilo)
93 Agnieszka Makowiecka-Pastusiak, Holokaust i współczesne dzieci
98 Christian Dawid, Piosenki Arkadego Gendlera
99 Meszugene grajpelech i inne kwiatki, z Raphaelem Rogińskim rozmawia Anna Rozenfeld
101 Yermiyahu Ahron Taub, Przygotowując się do tańca
102 W hołdzie językowi z Michałem Górczyńskim rozmawia Anna Rozenfeld
104 NOTY KSIĄŻKOWE
106 HISTORIA JEDNEGO ZDJĘCIA
109 POWSTANIE 1943
109 Mateusz Skrzeczkowski, Uobecnienie przeszłości – studium jednej fotografii
112 Artur Tanikowski, Zabytek hańby naszych wrogów, a chwały naszych umęczonych bohaterów. Urodziny Pomnika Bohaterów Getta
118 KOMENTARZE
118 Ryszard Marek Groński, Zwiad nadziei (dowcip za murem)
123 FISZKI
02 WSTĘP
02 Ania Szyba, Wstęp
03 Gołda Tencer, Zalewamy świat atramentem
03 Szolem-Alejchem, Motel, syn kantora (fragment)
06 TEMAT NUMERU
06 Kamil Kijek Nowoczesność w cieniu orła białego. Edukacja żydowska w II Rzeczypospolitej
14 Róża Król (Brokholc), Janusz Tencer, Sabina Baral, Krótkie wspomnienie o mojej szkole
18 Ania Szyba, Szkoła żydowska dziś?
24 ELEMENTARZE
24 Evita Wiecki Podręczniki do nauki jidysz
34 Renata Piątkowska Elementarze
45 LITERATURA
42 Mówiąc kolokwialnie – rozmowa z Lily Kahn, autorką nowego podręcznika „Colloquial Yiddish”
52 Sz. An-ski Grzechy młodości
56 Ida Maze, Dina chce się uczyć
62 JĘZYK
62 Nojech Pryłucki, Szmul Lehman Przysłowia, porównania, powiedzenia, frazy i przydomki o krajach, krainach i miasteczkach
66 MODA
66 Marta Jalowska Chasydzki szyk
70 SZTUKA
70 Artur Tanikowski Piękno wielkiego początku. Pedagodzy z Polski w pierwszych latach Becalelu
76 Anna Rozenfeld „Mitn ponem cum morgn” – „Twarzą ku jutru”. Kaczki – tkaczki, rysunki – tkaniny, jidyszowe plecionki izraelskiej artystki Michal Spektor
82 KOMIKS
92 HISTORIA
92 Agnieszka Witkowska-Krych Moje światy – czyli o hebrajskich czasopismach dziecięcych okresu międzywojnia
98 ARCHIWUM
98 Joanna Lisek Horoskopy nie były zbyt różowe. Żydowskie szkolnictwo na Dolnym Śląsku we wczesnych latach powojennych
106 Ania Szyba, Marek Tuszewicki Czy zdarzyło ci się kiedyś skłamać? Odpowiadają uczniowie szkół wileńskich z wykładowym językiem jidysz
110 RECENZJE
110 Mateusz Skrzeczkowski Kulturowy wymiar wędrującego obrazu. Recenzja książki Frédérica Rousseau „Żydowskie dziecko z Warszawy. Historia pewnej fotografii”
114 Agata Piertasik O wystawie „Sztuka polska wobec Holocaustu”
116 Agnieszka Podpora Lekcja umierającego języka. O „Ptasich ulicach” Piotra Pazińskiego
122 NOTY KSIĄŻKOWE
124 HISTORIA JEDNEGO ZDJĘCIA
127 FISZKI
02 WSTĘP
02 Karolina Szymaniak, Wstęp
03 Gołda Tencer, O Awromie Rejzenie
03 Awrom Rejzen, Pośród najdalszych krain
06 TEMAT NUMERU
06 Ruth Gay, O nowym świecie i nowych podłogach
10 Jankew Kirszenbaum, Ameryka, kraina cudów
15 A. Almi, Pitagoras w Warszawie i Nowym Jorku
18 Rebecca Kobrin, Sztetl przy głównym trakcie. Miasta Europy Wschodniej w nowojorskiej prasie ziomkowskiej w latach 1921–1939
33 BASZEWIS W NOWYM JORKU
33 „Nie miałem języka ojczystego!” Z Izraelem Zamirem rozmawiają Ania Szyba i Denis Kehoe
36 Agata Tuszyńska, Robotnik z fabryki macy. I.B. Singer w Ameryce
40 Nowy Jork Baszewisa. Miejsca i fragmenty
44 LITERATURA
44 Nochem-Mejer Szajkewicz, Judke Szmerkes przybywa do Ameryki
47 Perec Hirszbejn, Nowy Jork
50 Karolina Szymaniak, Nowojorscy moderniści
59 Saul Noam Zaritt, „Świat czeka na twoje żydowskie słowo”: Jakub Glatsztejn a problem literatury światowej
64 JĘZYK
64 Maciej Widawski, Do you speak yinglish?
72 KULTURA
72 Marcin Franczak, Ktoś na literę O
74 Nauczyć się żyć od nowa. Z Sarą Shilo i Jael Neeman rozmawiają Martyna Steckiewicz i Ania Szyba
78 KOMIKS
78 Kamila Tuszyńska, Komiksy nie są dla dzieci albo dlaczego zgadzam się z Umbertem Eco
84 Czterech Murzynów – komiks Agaty Baumgart i Jana Czaplińskiego
97 SZTUKA
97 Anna Rozenfeld, Jidysz – język most – w strukturach, fakturach i teksturach artystki Yael Kanarek
100 ARCHIWUM
100 Karolina Szymaniak, Wprowadzenie
101 Introspektywizm
109 FILMOWA ZIMA: RECENZJE
109 Joanna Ostrowska, „Kawałek kobiety”. O wizerunkach Polki i Żydówki w filmie Jana Kidawy-Błońskiego W ukryciu
111 Magdalena Kozłowska, „Spójrz jaki księżyc, jakie dziś morze”
113 Joanna Lisek, „Ja się na poetkę nie prosiłam…”. Rozważania wokół filmu Papusza
118 NOTY KSIĄŻKOWE
120 HISTORIA JEDNEGO ZDJĘCIA
123 FISZKI